Jan matros blei sjefen på Tau-kaien

Matros Gøran Barka Olsen, til venstre, og ferjeekspeditør Jan Eie fotografert i 2001 av Tor Inge Jøssang, Stavanger Aftenblad.

- Eg skal bli skipper på «Årdalsfjord» når eg blir stor, forkynte den åtte år gamle guttungen på Kjølvikkaien i 1952. Den yngste sonen til handelsmannen kunne godt tenkja seg å bytta plass med den allmektige kaptein Ola Hagen i styrehuset på den flunkande nye rutebåten til Jøsenfjord Rutelag.

«Årdalsfjord» var ein flott båt i 1952. Foto: Norsk Martimt
Museum.

«Årdalsfjord» var innom Kjølevikkaien to gonger til dagen. Dermed fekk den litle Jan Eie mange anledningar til å studera båten som gjekk i rute mellom Årdal, Tau og Stavanger. Han såg vel det som meir realistisk å kunna bli skipper på båten enn handelsmann på Kjølevik sidan han var yngstemann i syskenflokk på åtte.

Barndomsdraumen blei aldri realisert, men gav nok guttungen inspirasjon då han skulle stikka ut kursen i yrkeslivet. Fjordabåtlivet fekk han prøva. Han var ikkje gamle karen fyrste gong han var på mannskapskontoret til Stavangerske og spurde etter jobb.

Han fekk prøvd seg både her og der på båtane, men han enda etterkvart på ferjekaien på Tau som ekspeditør. I over 40 år var han på kaien. Dei fleste reisande visste kven Jan Eie var. Og dei som hadde kontakt med han, hugsar han med glede. Det er derfor me må bruka ein god del plass på Jan Eide når me samlar minne frå Tau-ferjene som går rett inn i historia ein gong neste år.

- Fiskeskøyta «Solbakk» blei min fyrste båt. Som 16-åring tok onkel Jakob meg med på makrellfiske. Me fekk ikkje ein einaste makrell. Dermed var mi tid som fiskar over, fortel den spreke pensjonisten.

Svogeren til Jan Eie, Olav Høyvik, var matros på «Fjordbris». Det var han som foreslo at Jan skulle spørja om jobb på Stavangerske. Sommaren 1961 var han lettmatros på «Tau» som bare hadde vore i fart i to-tre månader då han gjekk om bord. På ferja på Hidlefjorden likte han seg godt.

Jan Eie var berre 17 år gammal då han gjekk om bord i «Tau» som
lettmatros i 1961.  

Då feriane var avvikla, hadde han ikkje jobb på «Tau» lenger. Men Stavangerske var eit stort rederi som hadde bruk for sjøfolk. Kystbåten «Innherred» mangla ein mann. Der kunne den unge strandbuen få hyre. Denne kystbåten som tilhøyrte Innherred Aktie Dampskibsselskab, gjekk i lasterute mellom Stavanger og Trøndelag i ei samseiling med Stavangerske. Eg meiner at Stavangerske hadde eigarinteresser i dette trønderrederiet.

- Alle dei andre om bord var trønderar. Eg forsto ingenting av det dei sa. Då jula kom, fekk eg gå i land og glad var eg, fortel Jan Eie.

På nyåret 1962 var det nye båtar som venta på lettmatrosen frå Kjølevik. 

(Eg har hatt ein lang samtale med Jan Eie som hadde mykje fortelja. Derfor kjem stoffet i fleire porsjonar utover i veka. Sjå innom i morgon. Reknar med å ha lagt ut meir då!)