Skipsklokka i mitt liv!

 

Skipsklokka i mitt liv. Den blei flittig brukt i Tau-sambandet i gamle dar.

Ein ekta Tau-ferjematros hadde eit nært forhold til skipsklokka om bord. Før kvar einaste avgang frå byen skulle ein ringja med klokka. To slag fem minutt før avgang og tri når ferja skulle gå.

For dei som ikkje er inne i skipsklokke-kunsten. To slag var slik: Fyrst Dong – dong. Deretter: Dingelingeling-ling. Så: Dong – dong. Forsto du den? Då veit du koss tri slag var også.

På eit bakrom inne på kontora til ferjeselskapet Norled i Stavanger, møtte eg igjen skipsklokka frå gamle «Strand». Einaste skipsklokka som eg har eit emosjonelt forhold til. 

"Strand" i full fart i Lindøysundet på veg mot byen i 1976. Du ser klokka over kabelkveilen i 
akterkant av overbygget.

Det var i den tiå at Rasmus Kyvik var mannskapssjef i Stavangerske og Per Samuelsen hans assistent. Då levde eg sjømannslivet på Tau-ferjå somrane 1967, 1968, 1969 og 1970. Resten av året gjekk eg på skule og gleda meg til sommarferien og matroslivet om bord i Tau-ferja «Strand». Skipsklokka hang heilt akter på overbygningen. Blank og fin. «Strand 1966» sto det inngravert på klokka.

Det var tre matrosar på «Strand» på den tida. Den eldste eller mest betrudde var rormann. Han styrte til og frå kai og hjelpte skipperen med å dra i maskinhendlane i styrehuset. Dessutan styrte han til Tau. Dei to andre matrosane styrte kvar sin gong frå lykta på Tau til lykta på Grasholmen i Stavanger. Slik var det. Kvar dag i mi tid.

Jan Eie som rormann på "Strand". Dei fleste hugsar best han som 
ferje-ekspeditør på Tau.

Matros nummer to hadde oppsyn med fordekket. Han åpna lemmane på baugen før ankomsten i byen. Og han sto framme breibeint oppå ein pollert klar med kastelina. Sigarett i kjeften og god utsikt til alle ventande damer på kaien. Kaimannen tok mot lina og sette fast på kaien.

Tredjemann sto midtskips og drog gangveien om bord når ferja låg trygt ved kai. Deretter gjekk han bak og fekk ut akterfortøyningen slik at ferja var fast og maskinene kunne stoppast. 

Då kunne bilane kjøra i land på Jorenholmskaien og ikkje lenge etterpå var det klart for å stua bilar til Tau. Den fyrste bilen måtte vera liten og snedden. Ei folkevogn eller ein Mini var passande. Den skulle under klokkå, som dei sa. Den kjørte heilt bak på dekket. Bileigaren som trudde han hadde fått orkesterplass om bord, blei skuffa. Han måtte rygga bilen heilt ut i sida og inn under klokka. Og når me kom til Tau, var det slett ikkje han som kom fyrst i land. Så dei som hadde opplevd dette tidlegare, var lite begeistra viss dei havna på denne plassen igjen.

Når ferja var full og klokka kvart på, hadde me på dekk ringt av og heve fortøyningane laust. Ferja bakka ut og varsla andre på sjøen med tri støyt i fløyta. Tau neste.

På Tau var det ofte travelt med folk og bilar av og på. Berre fem-seks minutt i ferjestøa. Men der var det styrmannen som ringte i klokka og varsla avgang. Det var alltid ein nedtur. Styrmennene var ikkje musikalske. Dei dunka i klokka i hytt og vêr. Og så drog dei opp ei slags dommarfløyta frå lommen og bles som om det var eit straffespark på gang. Dette var signalet til skipperen oppe på bruvingen. Me var klar til avgang. Og me gjekk.

Ein viktige ting til slutt. Mandag, onsdag og fredag var det mannskapsskifte. Før avløysning måtte klokka pussast. Matrosen på akterdekket ordna dette på siste turen til byen. Denne jobben hadde eg som regel. Eg fekk ikkje stå framme på baugen med kastelina og gjera meg til for jentene på kaien.

Slik var det i gamle dar!