Shetlands-Larsen frakta Gabbi over Nordsjøen

 

Ubåtjagaren ”Vigra“ tok Gabbi Sømme over Nordsjøen.

Men Gabbi Sømme fekk ikkje vera sinnsjuk på Valen sjukehus i lang tid. Direktøren på sjukehuset hadde skjult fleire flyktningar i heimen sin med den risiko det medførte og hadde nyss hatt Gestapo på besøk.

Problemet blei løyst ved at distriktslegen i Rosendal laga ein ny diagnose for Gabbi. Nå fekk ho papirer som viste at ho måtte ha ein operasjon på Storetveit hospital i Bergen.

Eg har ikkje greidd å finna ut korleis pasienten Gabbi Sømme kom seg frå Valen til hospitalet i Bergen. Ikkje nøl med å gi lyd viss du kan hjelpa meg med dette uløyste mysteriet.

Egil Aksnes og systera Helga.

Ho blei fort utskriven frå hospitalet på Storetveit. Nå oppsøkte Gabbi Sømme og ledsagaren Egil Aksnes ein gammal kjenning av Gabbi i Fana. Han hadde kontakter som kunne hjelpa flyktningane vidare. Det var ikkje aktuelt å rømma til Sverige. Det måtte bli England neste.

Frå Fana drog dei til Bergen sentrum og møtte ein mann ved Rundetårnet på Torget. Han viste dei om bord i rutebåten "Blomvaag". Rutebåten tok dei til øya Hernar i Øygarden. I ein robåt blei  dei sette ut til ubåtjagaren "Vigra" der Shetlands-Larsen var klar til å ta dei med over Nordsjøen til Shetland, denne natta i november 1944.

Gabbi Sømme og Egil Aksnes reiste med rutebåten
"Blomvaag" frå Bergen til Øygarden.

Ubåtjagarane hadde ein lengde på 111 fot og var bygd i tre og delt i vasstette seksjonar. To hovedmotorar, vertikale stjernedieselmaskiner frå General Motors. Dei ytte 2400 hestekrefter tilsaman. Normal marsjfart var 15 knop, men maskinene kunne pressast opp til å gi ein fart på 20 knop i kortare periodar.

Desse båtane greidde ikkje same fart som mtb-båtane, men var mykje betre når Nordsjøen sto i kok. Båtane var utstyrt med fleire kanoner og maskingevær på begge bruvingane.

I avisa "1. Mai" får du eit innblikk i den dramatiske flukta til Gabbi Sømme frå Fister til England. Eg har henta dette frå eit intervju sommaren 1945:

"Eller da hun i nattens mulm og mørke skimte konturene av den engelske ubåtjageren og grep etter en hånd for snart etter sitte nede i en hyggelig salong og lange i seg duftende varm te med speilegg og skinke."

"Etter at hun kom til England satt hun 14 dager på hotellet og så hvorledes V 1 og V 2-bombene slo ned veggene i kvartalene i nærheten. Det er nesten ufattelig at nervene har holdt, men fru Sømme forsikrer at hun ikke har hatt et eneste sammenbrudd i heile denne tida. Krisen hadde jeg straks jeg bestemte meg for å gå inn i det illegale arbeidet. Etter at skrittet var tatt, har det gått smertefritt, sier hun med et smil.

Og nå reiser hun inn til Fister til sin far, grosserer Jacob Holst, som med spenning og engstelse har fulgt sin datters vågsomme ferd og høge spill, hvor innsatsen har vært livet.“

Dette intervjuet i 1. mai er skrive av signaturen Sør (journalist Ingolf Sørensen) og publisert 25. juni 1945.

Nå var Gabbi kommen velberga over Nordsjøen til England. Men ho blei ikkje sitjande med hendene i fanget der. Energibunten var straks i sving med nye oppgåver.

Meir om det i neste blogg!

(Arnfinn Haga si bok, "Måne over Øygarden", har vore ei viktig kjelde for å skriva denne bloggen.)