Frå «Fusa» til «Hjelmeland» og vidare til «Sand»

 

"Fusa" frå 1969 fekk navnet "Sand" i 1993.

Den andre ferja som fekk navnet «Sand» i 1993 var slett ikkje ei ny ferja. Den blei bygd på Haugesund Slip i 1969 og levert til HSD 3. juli dette året og fekk navnet «Fusa». Systerskipet «Tysnes» blei bygd same stad og levert eit år seinare.

Dette var dei fyrste pendelferjene i HSD-flåten. Frå nå av skulle Vegdirektoratet ha eit avgjerande ord om storleik og standard. «Fusa» hadde som ny plass til 45 bilar og 335 passasjerar. 

Frå HSD si jubileumsbok i 2005.

- Dette blei på mange vis protoypen på HSD-ferjene det neste tiåret, skriv Bård Kolltveit i HSD si jubileumsbok «I rute» frå 2005.

«Fusa» skulle gå i ferjeruta Hatvik – Fusa. Men kunne ikkje gå i denne ruta om vinteren. Årsaka var at ferjeleia var for korte. HSD-leiinga hadde bedt Vegkontoret om å utbetra ferjeleia snarasr råd, skreiv Haugesunds Avis.

HSD-direktør Finn Øen som tala på overtakingshøgtida i Haugesund, opplyste at det hadde vore ein eksplosjonsarta auka i biltrafikken på ferjene til selskapet. Dei frakta 150 000 bilar i 1963. I 1968 kjørte 432 000 bilar ombord og i land frå HSD-ferjene.

Annonse frå Haugesunds Avis.

«Fusa» var fartøy nummer 25 i HSD-flåten med Wichmann-motor frå Bømlo.

I mars 1987 skreiv Aftenbladet at Stavangerske hadde overteke «Fusa» frå HSD og skulle setja ferja inn i Jøsenfjord-sambandet. Nå fekk den 18 år gamle ferja navnet «Hjelmeland». I tre år gjekk den nå mellom Tøtlandsvik og Vindsvik. I 1990 blei dette sambandet flytta ut fjorden. På Hjelmeland og Nesvik var det bygd nye ferjekaiar.

I 1993 kom det ny ferje til sambandet mellom Hjelmeland og Nesvik. Den gamle ferja blei sendt inn fjorden til Sand og overtok navnet «Sand». Ferja frå 1973 skifta navn til «Ropeid».

«Sand» den andre hadde plass til 40 bilar, men det viste seg at takhøgda over bildekket var 4,2 meter, 30 centimeter lågare enn på den gamle ferja. Dermed ville takstolane frå Meling bygg ikkje kunne sendast med denne ferja over fjorden.

Meling bygg sende inn klage til Vegdirektoratet som påla rederiet å auka takhøgda til 4,75. meter. På Meling bygg feira dei med kake, står det i den store artikkelen om Ropeid-ferjene i Sauda sogelag sitt årsskrift frå 2015.

Takhøgda var heva då ferja blei sett inn i Ropeid-samabandet.

Reserveferja "Sand" i Lysebotn. Foto: Kåre Haga.

Denne ferja blei gåande i sambandet fram til 2002. Då overtok «Frafjord» som ikkje skifta navn.

Nå blei «Sand» brukt i andre ruter i Ryfylke. Den var også utleigd til andre ferjerederi. I 2006 skifta ferja navn til «Ropeid».

I 2018 blei ferja frå 1969 seldt til firmaet Hardsjø Marine som bygde den om til service-fartøy for havbruk.