Huset som onkel Jakob bygde

Huset som Jakob Østensen bygde i Sæbøreinå. Det blei rive for mange år
sidan. Bildet er henta frå bokverket Norges bebyggelse som kom ut i
1950-åra.

Når austavinden kom strykande over Steinslandsvatnet om ettermiddagane med kurs mot Hjelmelandsvågen, tok den med seg fløytetonane frå huset i Sæbøreinå ned til rutebåtkaien. Folk løfta hovudet og lytta. - Høyrer du det og? Det er 'an Jakob Østensen som spelar fløyta, sa dei då.

Huset i Reinå er vekke og mannen som bygde det, døydde i 1951. - Onkel Jakob, sa mor mi. Men han var ikkje onkelen hennar. Han var onkel til mor hennar. Eller heller: Denne Jakoben var bror til min oldefar, Lorents Østensen.

Brørne Østen (1872) og Jakob Østensen (1876) ute i robåt på Hjelmelandsvågen. Begge flytta til byen og
arbeidde på butikk i mange år. Foto: Ryfylkemuseet.

Eg kan ikkje hugsa denne Jakoben. Men hugsa det var noko med dette huset og familien min i Vågen. Så fekk eg for meg at eg måtte finna ut korleis dette hang saman. Nå skriv eg det eg har funne ut og litt til. Viss nokon veit meir, er eg takknemlig for å få innspel.

Margarethe Østensen.

Jakob Østensen var fødd i 1876 som den yngste av ni søsken. Han reiste frå Hjelmeland til Stavanger før 1900-talet kom fram på kalendrane. Den unge mannen kom i skomakarlære og blei seinare diskenspringar i butikken til Sophus Thomsen i Breigata.

- Folk frå Hjelmelandsvågen gjekk alltid til Sophus Thomsen for å kjøpa dressar og trøyer av kjenningen, Jakob Østensen, fortel Jan Ommundsen som var med faren på eit slikt ærend før krigen.

Sophus Thomsen var frå Fister og dei to ungdommane frå Ryfylke blei kameratar og gjekk i Bondeungdomslaget i byen som blei stifta i 1900. Dei var med i eit spelstykke saman med Berta Vaage, skriv Johan Veka i ein toppartikkel i Aftenbladet frå 1973.

I bondeungdomslaget traff han heilt sikkert kona si, den tre år yngre Margarethe Husebø frå Hundvåg. Eg greidde ikkje å finna opplysningar i Aftenbladet om kva tid dei gifta seg. Takksam viss nokon veit dette.

Nekrolog i Aftenbladet 27. februar 1951.

Jakob Østensen var i alle dagar ein ihuga songar og blei æresmedlem i songkvartetten Njørd der han var medlem i over 40 år, sto det i Aftenbladet då han fylte 70 år i 1946.

Sjølv om han blei både skomakar og diskenspringar i byen, gløymde ikkje Jakob Hjelmelandsvågen der han var fødd og oppvaksen i det litla raude huset som stadig står rett ved sida av Spinneriet. Butikkmannen ordna seg ei festetomt i Sæbøreina og bygde seg hytta der. Materialane henta han mellom anna frå det gamle kvernhuset som sto på prestegardssida nedanfor Vågabrua.

Då krigen kom, flytta Margarethe og Jakob til Hjelmeland og blei buande der resten av sitt liv. Jakob arbeidde mellom anna ein del på skomakarverkstaden til Leif Larsen. Og Margarethe deltok i foreningslivet i bygda. Ho er med på eit bilde av Vågens eldre kvinneforening i bygdeboka for Hjelmeland.

- Eg hugsar godt at Jakob Østensen hjelpte far på skomakarverkstaden i travle periodar, fortel Astrid Julshamn. Ho er dotter av Anna og Leif Larsen.

Jakob og Margrethe Østensen var på julebesøk hos mor og far, og på vegen heim til huset i Reinå fekk Margrethe slag. Dette gjorde et voldsomt inntrykk på meg som då var åtte år, fortel Astrid Julshamn.

Eg minnest også godt Reinhold Nicolay som budde i det raude huset ved spinneriet ei tid. Dette må ha vore ein del år etter krigen. Eg og Olav, bror min, gjekk på besøk til han av og til, og med oss heim fekk med fine teikningar han laga. Eg trur også han skreiv dikt til oss. 

Så vidt som eg forstår, hadde ikkje Margarethe og Jakob eigne barn. Men i dødsannonsa blir Margarethe kalla mormor. Reidar Brommeland som er med i annonsa er truleg ein pleieson til Østensen-paret.

Dødsannonse i Aftenbladet 19. januar 1951.

Margarethe og Jakob døde med nokre få vekers mellomrom vinteren 1951. Ein nær venn av ekteparet, Stavanger-diktaren Reinhold Nicolay, skreiv nekrologen om Jakob:

-Ekteparet vant seg venner i Hjelmeland. De kom til å høre heime der, skjønt de nok lengtet tilbake til Stavanger. De var bramfrie stille mennesker. Deres heim var idyllisk og koselig. Alltid ble en møtt med vennlighet hos ekteparet Østensen, skreiv Reinhold Nicolay som budde på Einervoll i Hjelmeland under krigen.

Hytta som seinare var bustadhus i mange år, blei kjøpt av Ole Nøkling. Huset er rive for ein god år sidan nå.

Kjelder: Opplysningane til denne bloggen har eg fått av Jan Ommundsen. I tillegg fann eg ein god del interessante opplysningar ved å søka i Aftenbladet sitt arkiv. 

Det raude huset ved Spinneriet var barndomsheimen til Jakob Østensen. Nils Viga Hausken kjøpte dette huset tidlegare i år.  

- Gå til Låtveit før du døyr!

Den nedlagte husmannsplassen Låtveit ligg 405 meter over havet.

- Gå til Låtveit før du døyr, Jone!

Ordren var klar og tydeleg. Ikkje til å misforstå. Eg høyrde ikkje feil. Det var eg som gjekk der og snakka med meg sjøl.

For tida er eg heilt opphengd på å gå 10.000 skritt kvar dag. Med mobilen i bukselommen trampar eg rundt og samlar skritt. Dei siste vekene har eg vandra rundt på Hjelmeland. Du blir ganske lei av å gå dei same rutene heile tida. Dessutan er det greit å variera rutene slik at ingen trur du er blitt løyen på dine gamle dagar.

Derfor hoppa eg i bilen her ein dag og kjørte innover mot Vormedalen for å samla litt skritt i all diskresjon på gjengrodde stiar.

Far min kjørte buss mellom Vormedalen og Hjelmelandsvågen i 50 år. Når eg og andre guttungar var med i bussen, fekk me springa av med posten som blei stappa i diverse postkassar langs ruta. Ni slike stopp var det på Laugalandsbussen: Kvame, Steinsland, Fevoll, Einervoll, Gåsdalen, Hegglandsånå, Hetland, Breilandslendinga og Breiland.

Her gjekk vegen til Vormedalen fram til 1960-åra. Men så kom Ryfylkevegen.

Eg stoppa ved Hegglandsånå. Her var det både postkasse og melkerampe i dei gyldne 50- og 60-åra. På Heggland hadde eg ikkje vore sidan eg var guttunge og var på besøk hjå Aslaug Heggland saman med mor mi og bror min, Dag.

Aslaug var syster til Jakob Heggland. Foreldra heitte Magla og Ånen. Aslaug blei gift med Magnus Hetland og blei buande på Fjellet, som me seier, men på andre sida av Hetlandsvatnet. I min tidlege barndom fletta Aslaug jærstol-sete for Laugaland Trevarefabrikk før den forsvann or soga. Far min var ikkje berre bussjåfør. Han dreiv også jærstol-fabrikk i eit tidlegare hønsehus saman med Paul J. Mæland i nokre år.

Eg parkerte bilen ned ved vegen og begynte å leita etter spor av farne dagar. Ein mosegrodd føringskant viste den gamle vegen slik den gjekk før den blei retta her og der for å kunna brukast til Ryfylke-veg.

Hegglandsvegen hadde meir å by på enn eg var klar over då eg starta: Her var det råd å gå både til den nedlagte husmannsplassen Låtveit og fortsetja heilt til Skomakarnibba.

Eg dreiv på og gjekk og kom til Heggland som planlagt. Oppe på Heggland var det forresten veldig velstelt og i orden.

På garden der Aslaug budde saman med foreldra, Magla og Ånen, bur sonen Årstein i dag. Og litt lenger oppe bur Ove Bjelland med familien sin. Eg kjente jo både foreldra hans, Borgny og Ommund og besteforeldra kan du skjøna.

Hanomag-traktoren hadde klar Hjelmelandstilknytting. Stavanger-forhandlar var Reidar Mjølhus frå Hjelmeland.
Denne traktoren kviler ut på Heggland.

Fekk meg ei nostalgisk høgtidsstund oppe ved løa til Ove Bjelland. Der sto det ein gammal Hanomag-traktor med slåmaskin. Ikkje alle er klar over at dette traktor-merket sto ganske sterkt i Hjelmeland i 1950-åra. For det var ein utflytta hjelmelandsbu, Reidar Mjølhus, som forhandla dei i vårt distrikt. Reiar, som dei sa på Hjelmeland, selde landbruksmaskiner i Verksgata i Stavanger. Sjølvsagt møtte mange bønder fram når Hanomag-traktoren blei vist i heimbygda til Mjølhusen som skrytte uhemma av traktoren.

- Brug an olja, Reiar, spurte ein av dei interesserte.

- Nei! Den formeleg produserar olja, svara seljaren.

Målet med turen var nådd. Dagens skritt hadde eg i boks. Eg kunne snu nasen ned til bilen igjen.

Men Låtveit var ennå eit godt stykke unna. Der hadde eg aldri vore.

 - Snu, sa Lathansen i meg. Det blei ein indre kamp, kan du forstå. Viss eg ikkje trampa vidare, ville eg aldri oppleva Låtveit. Eg vann over latskapten og gjekk.

Låtveit har sett betre tider.

Korkje folk eller dyr var å sjå på turen til Låtveit der det berre var gamle murar og restar av ein vedaovn igjen. Men fuglasongen var fin, heile vegen.

Då var målet nådd. Nå var det berre å snofla seg ned igjen til Hegglandsånå.

Låtveit blei fråflytta på 1950-talet. Johan og Serina Låtveit heitte dei siste som budde der. Serina blei enke og budde på sine eldre dagar på Breiland.

Harry Breiland, min gamle skulekamerat, hugsar godt at han var med onkelen sin, Trygve og Ommund Bjelland då dei kjørte materiala frå våningshuset ned bakkane. Dei blei lagra ved skulehuset på Fjellet.

- Eg var ikkje gamle karen, Dette var truleg i 1956 då eg var sju år gammal, seier Harry i dag.

Arne Kleppa, tidlegare rådmann i Hjelmeland, kjem med bok om nedlagte gardar og husmannsplassar i kommunen til jul.

- Låtveit var husmannsplass under Hagalid, men det var ein svært god plass. Det var ikkje aktuelt for dei som budde der å gå på pliktarbeid på Hagalid. Dei hadde nok med å driva på Låtveit og betalte vel heller grunnaleige til eigarane, seier Arne Kleppa.

Ikkje meir «Carnival» for gamle «Lysefjord»

Dei sørgelege restene av den tidlegare rutebåten «Lysefjord» er nå heva
i Oslofjord. Foto: Drøbak Marineservice.

 Dei sørgelege restene av det som ein gong var den stolte rutebåten «Lysefjord», dukka i går opp på ei facebook-side for folk med stor interesse for gamle fjordabåtar. Båten som nå for tida har vore kjent som charterbåten «Carnival», sokk ved øya Killingen ved Bygdøy langt inne i Oslofjorden i vinter. Nå er vraket heva. Det er Drøbak Marineservice og Kambo marina som har teke seg av hevinga. Dermed kan me truleg setja punktum for soga om denne båten.

«Lysefjord» i Lysebotn som Stavangerske-båt i august 1979. Foto: Geir Sveen.

 Frå 1946 til 1982 gjekk «Lysefjord» som rutebåt på Høgsfjorden og Lysefjorden og hadde fast liggeplass på Steinkarkaien i Stavanger i mange år saman med dei andre båtane til Høgsfjord Rutelag. Den fekk med seg sju år som Stavangerske-skip før den endeleg blei utrangert i 1982 og seld året etterpå. 

Heilt sidan 1990 har den tidlegare «Lysefjord» nå vore blå og kvit og hatt navnet «Carnival».  Vippetangen i Oslo var lenge fast liggeplass.

Kven hugsar ikkje dei harde trebenkene i dei to salongane på  «Lysefjord». Her sat bønder og byfolk og reiste på den svært spesielle grøne og kvite fjordabåten med eit lite styrehus og eit halvtak på dekket over aktersalongen der lasta blei plassert.

«Lysefjord» blei bygd i 1933 i Odense i Danmark for eit svensk rederi og fekk navnet «Gefion». Systerskipet fekk navnet «Gylfe». Dei to båtane gjekk i rute mellom Malmø og København fram til andre verdenskrig. Då blei dei liggjande i opplag fram til 1946.

Etter krigen var Jøsenfjord Rutelag og Høgsfjord Rutelag på jakt etter ny tonnasje og gjekk saman og kjøpte dei to skipa. Det var mangel på passande båtmateriell etter krigen og dermed enda selskapa opp med båtar som ikkje akkurat var spesialbygde for fjordafart i Ryfylke. 

Jøsenfjord Rutelag kalla sin båt for «Årdalsfjord».  Den blei brukt i turistruta til Jøsenfjorden første sommaren. Seinare gjekk den mest som reservebåt. Men Jøsenfjord-sjefane tykte ikkje den egna seg særleg godt for fjordafart i ruter der det var etter måten mykje last. I 1951 kvitta selskapet seg med båten. Den havna på bergenskanten og fekk først navnet «Askøy» og seinare «Kvarven». Den forsvann endeleg ut av soga på 1970-talet.

«Lysefjord» tok  bilane på «ryggen» når det var nødvendig.

«Lysefjord» derimot heldt det gåande i alle år i ruta på Høgsfjorden og Lysefjorden. På 1960-talet blei den påkosta mange pengar. Den blei forlenga og utstyrt med bildekk med plass til fire-fem bilar. Det gamle styrehuset blei skifta ut med ein meir moderne installasjon. Dette styrehuset egna seg best for kapteinar på over to meter. Skipsførarar av meir normal høgde måtte stå på tærne når dei skulle leggja til kai.

Frå 1. januar 1976 overtok Stavangerske alle båtane til Høgsfjord Rutelag og Jøsenfjord Rutelag. Båten blei seldt i 1983 og skifta eigar fleire gonger før den fekk navnet «Carnival» og Drammen som heimehavn i 1990. Nå blei den brukt til chartertrafikk på sommarstid.

Då «Lysefjord» var nybygd og hadde navnet «Gefion», sto det ein Tuxham hovudmotor om bord. Den hadde fast propell og omkast. I 1965 blei denne maskinen erstatta med ein Wichmann på 300 hk og vribar propell. Marsjfarten blei nå 10-11 knop.

«Lysefjord» hadde fast liggeplass på Steinkarkaien i Stavanger. Her ligg den mellom «Høgsfjord» som tilhøyrte same
rederi og «Idsal».  Den siste båten er stadig å sjå ved båthavna på Tau. Bildet er frå 1950-åra.

Plommeblomsten lurte den kalde nordavinden

Plommetre i blomst på Sæbø i Hjelmeland for ei vekes tid sidan.  

- Den kalde nordavinden som kom feiande i dag, var ikkje velkommen her i frukthagane våre, men elles har sommarsesongen vore strålande til nå, seier tidlegare herredsgartner Terje Pundsnes i Hjelmeland. Han er ein like entusiastisk fruktdyrkar som før sjølv om han nå er blitt pensjonist.

Terje Pundsnes er ikkje herredsgartnar lenger,
men like entusiastisk for det. Bildet er frå
eit tidlegare flott fruktår.

Plomme-blomstringa er over, pæretrea er også snart avblomstra, mens epleblomstringa er i full gang.

Dei  fyrste norske plommene er truleg i salg i siste halvdel av juli. Opal-plomma er truleg i butikkane rundt 10. august. Då er det for alvor fart i plommesalget.

Plommekarten kan ein ikkje sjå ennå, men Terje Pundsnes reknar med at det blir mykje kart. Dermed må ein tynna vekk ein god del av karten for at plomma skal bli av god kvalitet.

Til denne tid har ikkje frukt-entusiasten opplevd å tynna plommekarten i mai månad, men det vil skje i år viss det blir like fint vêr i mai som det var i april. Viss det blir same kjølen som i dag, blir det ikkje aktuelt med tynning av plommekart før i juni.

Så nå går fruktdyrkarane berre rundt å venta på at plommekarten skal visa seg?

Å, det er alltid noko å gjera i frukthagane. Me plukkar litt blomsterknuppar, vatnar og sprøyter litt mot sopp, seier Terje Pundsnes fryktar frostnetter i vekene som kjem.

Fjoråret var godt for fruktdyrkarane i Ryfylke. Til nå ser det lovande ut i år.

Då gledar me oss til mykje god, norsk plomma utpå sommaren. 

Går «Kløver» på sjøen i sommar?

Paul Sverre Fyljesvoll har skifta mange hudplankar på
«Kløver».

«Kløver» går kanskje på sjøen i sommar. Ein tur. Men då må den opp på slippen på Erøy til hausten igjen.

For den 64 år gamle melkebåten frå Erfjord er ennå ikkje ferdig pussa opp. Det manglar ein del før  den kan visast fram i fordums glans. Slik den såg ut då den frakta melk frå Erfjord og Jelsa til meieriet på Sand frå 1955 til 1966.

Nytt dekk, rekker og rekkestøtter er nå ferdige. 

Paul Sverre Fyljesvoll saman med familien og andre støttespelarar har gjort ein kjempejobb med å setja båten i stand igjen etter at båten blei dregen på land på slippen til Olav Erfjord på Erøy for to og eit halvt år sidan.

Sju plankar på skutesida er skifta ut på begge sider av forskipet. Lenger bak er det fire nye plankar som er skifta ut. Rekker og rekkestøtter er også heilt nye.

Styrehuset på «Kløver» blir fornya nå.

Dei nye plankane er ekte, handlaga Erfjord-vare. Paul Sverre Fyljesvoll har henta furutrea han trong i Olav Erfjord sin skog og plankane har han sjølv skore til. 

Av naboen, Olav Lovra, fekk han ein svær eikeplank som svigersonen Helge Hjorteland har forma til eit nytt stevne på «Kløver».

Alle dekksplankane er skifta ut. Akkurat nå er det styrehuset som blir fornya. Barnebarn André har dreia ny propell-aksling. Barnebarna Sondre Hjorteland og Stian Haugsland har reingjort og malt Volvo-motoren. Men ingen har jobba meir med båten enn Paul Sverre Fyljesvoll.

- Kor mange timar eg har brukt? Det er lenge sidan eg kom ut av teljinga, seier 72-åringen med eit smil.

«Kløver»-entusiasten Olav Erfjord har stilt eigen slipp og verkstad til disposisjon for Fyljesvoll. Det er planen at den gamle melke-rutebåten skal få permanent liggjeplass på brygga ved sida av slippen.

«Kløver» slik den såg ut då den gjekk med melk mellom Erfjord og Sand frå 1955 til 1966. Bildet tilhøyrer Thomas
Fuglestein Bog.

«Kløver» blei bygd i Erfjord i 1955. I 10 år frakta den mjølk, varer og folk mellom Erfjord, Jelsa og Sand. I 1966 var Ryfylkevegen ferdig. Då blei melkebåten «Kløver» og eigaren Magnus Fuglestein arbeidslause. Sjølv om båten blei seldt til Sverige, blei den aldri blitt gløymd i heimbygda.   

I 2016 drog erfjordbuane Paul Sverre Fyljesvoll, Olav Erfjord og Tor Olav Følgesvold til Lysekil på den svenske vestkysten for å henta båten som Olav Erfjord hadde fått tilbod om å overta vederlagsfritt frå den nåverande eigaren Bjarne Isaksen som var den fjerde eigaren av «Kløver» sidan den forlet Norge for 50 år sidan. Erfjord hadde ei skøyte frå før. Difor let han «Kløver» gå vidare til Paul Sverre Fyljesvoll som blei båteigar. Det var desse to karane som segla «Kløver» heim til Norge igjen.

Frå kvit skorstein til svart med tre raude ringar

«Eidfjord» med kvit skorstein. Teikninga er henta frå HSD si
jubileumsbok.

Visste du at ferja «Utstein» har skifta fargar og dekor på skorsteinen fem gonger sidan den var nybygd i 1975 og hadde kvit skorstein og navnet «Eidfjord»?

I dag føler eg at tida er inne for å gå grundig inn i denne skorsteinsproblematikken. Du treng ikkje å vera nerd for å interessera deg for utsjånad på ferjeskorsteinar. Berre ein heilt normalt interessert observatør.

Midt på 1970-talet fekk HSD fleire nye pendelferjer som alle hadde kvit skorstein: «Eidfjord», «Jondal», «Fusa», «Tysnes» og så vidare. HSD-rosetten var plassert midt på den kvite overbygninga.

«Utstein» har seilt rund med gul skorstein og tre raude ringar i to periodar.
Foto: Kåre Haga.

Slik som eg har forstått det seilte «Eidfjord» rundt i Sunnhordland i alle år med kvit skorstein. Fyrst då Stavangerske overtok i 1986 fekk den gule skorstein med tre raude ringar på, slik det var på alle ferjene og fjordabåtane til Stavangerske på den tida.

Det kan vel forresten diskuterast om desse ferjene hadde skorsteinar. Kanskje det hadde vore rettare å kalla dei for eksosrøyr.

«Utstein» med to raude ringar i 1991. Foto: Steinar Warland.

Men skorsteinen fekk ikkje fred meir enn i fire år. Då omorganiserte Stavangerske. Dei laga eit eige dotterselskap for lokaltrafikken. Dette selskapet fekk navnet Rogaland Trafikkselskap. Og for å markera at det var nye tider, mista alle desse fartya den midterste ringen i skorsteinen som fekk behalda gulfargen.

I 2003 ble det omorgansering igjen. Rogaland Trafikkselskap forsvann. Nå skulle det vera Stavangerske som dreiv lokaltrafikken i Rogaland. Dette blei markert ved å få den midterste ringen på plass igjen. Slik blei det i fire år.

For det skjedde store endringar både for Stavangerske og HSD. Stavanger-mannen Folke Hermansen som hadde slått seg opp opp på å selja fryseboksar og komfyrar, kjøpte fyrst opp det gamle, ærverdige Stavangerske på 1980-talet. Seinare kjøpte han seg opp i HSD også. Til slutt var dette selskapet også hans.

«Utstein» med Tide-skorstein i 2008. Foto: Kåre Haga.

Selskapet Tide såg dagens lys i 2008. Her blei det både Tide Buss og Tide Sjø. Dermed måtte ein fram med malarkostane igjen og få Tide-logoen på plass. Trur ikkje eg skal prøva å skildra den. Fann heldigvis eit bilde som viser korleis «Utstein» såg ut i 2008.

Det blei også innført ein ny navnepraksis på hurtigbåtar og ferjer. Nå skulle alle båtnavn starta med «Tide». Dermed fekk me «Tidesund» og «Tide-admiral» og så vidare. Ikkje særleg populært blant museumsvaktarane.

I 2012 var det slutt for Tide Sjø. Nå var dette blitt eit stor selskap som konkurrerte om å driva hurtigbåt- og ferjeruter over heile landet og skulle ha nytt navn igjen. Det skulle ikkje vera stavangerske eller noko anne provinsielt.

Norled blei det. Men til trøyst for oss nostalgikarar: Svart skorstein og tre raude ringar. Dette var den opprinnelege Stavangerske-skorsteinen med tradisjonar heilt tilbake til 1855 og hjulbåten «Ryfylke».

 «Utstein» ved Skjeltene ferjekai  i på Møre 14. juli 2018. Nå med tre raude ringar på svart skorstein.
 Foto: Sindre Furuli.

Viss «Eidfjord» hadde blitt verande «Eidfjord» og aldri rota seg ned til Stavanger, hadde ferja sluppa unna denne gul-malinga, men ellers hadde det blitt det same skorsteinsrotet. Men navnet hadde jo vore der heile vegen.

Forresten. Bare så du vett det. «Utstein» fekk hengedekk i 1990. Det blei fjerna i 2011.

Det var alt!

«Eidfjord» blei til «Utstein» og gjekk til Rennesøy og Finnøy

«Utstein» og  «Fjordbuen» ved Grasholmen. «Fjordbuen» pådrog seg
 oppnavnet «Donaldbåten» blant dei reisande.Foto: Kåre Haga. 

Kaptein Jakob Langvik på «Ryfylke» fekk ein telefon frå Stavangerske-kontoret i juni 1986. - Hallo! Vil du overta som kaptein på ferja «Eidfjord»? Stavangerske skal leiga denne ferja. Du kan reisa til Bergen og henta den så raskt som råd. 


- Eg tykte det var spennande. Me reiste til Bergen og henta ferja. Som ny hadde den gått mellom Kinsarvik og Kvanndal i Hardanger. Men med den stadig aukande biltrafikken var den blitt for liten der. Då Stavangerske fekk leiga den, var den nettopp teken ut av ruta Krokeide – Austevollshella.

På brua på «Utstein» etter ein redningsøvelse. Kaptein Inge Kaada, matrosane Øyvind Johannesen, Ruben Eide, styrmann  Pål Kyrre Frise og matros Arne Samuelsen. Malvin Langvik var om bord som instruktør på øvelsen. 

Stavangerske-folka reagerte på  ein ting då dei gjekk om bord i den 10 år gamle HSD-ferja. I alt var det ein besetning på fem mann om bord. Kaptein, styrmann, maskinist og to matrosar. Ikkje mange, men ferja hadde to messer, ei for offiserar og ei for mannskapet. Den slags inndeling var for lengst avskaffa på lokalbåtar og ferjer i Ryfylke.

 «Eidfjord» avløyste «Rennesøy» i Rennesøy-ruta. Denne ferja  blei sendt til Jøsenfjorden for å gå mellom Tøtlandsvik og Vindsvik.

Maskinsjef Sverre Dahle i maskinrommet på «Utstein». 

Det var tre skift på ferja i Rennesøy-ruta. Jakob Langvik fekk med seg broren Jarleif og Jon Håvarstein som kapteinar. Magne Ravndal frå Mosterøy var ein av styrmennene. Sverre Dahle var maskinsjef. Matrosar Bjarne Nylund, Håkon og Kristoffer Galta. (Eg manglar ein del navn her. Tek mot fleire med takk).

I mars 1987 kjøpte Stavangerske «Eidfjord» av HSD. Rett etterpå gjekk ferja som nå fekk navnet «Utstein», til Trønderverftet i Hommelvik for opprusting og oppussing. 

Frå nedre salong på «Utstein».  Kjenner ikkje navna på folka på bildet.

«Utstein» blei gåande i Rennesøy-ruta til 1989. Nå var det tid for å byggja Rennfast. Dermed var «Utstein» blitt for liten. Den fekk ein ny tur til Trønderverftet. Nå blei det montert hengedekk for å få plass til fleire bilar. 

Frå 1989 til 1999 blei «Utstein» gåande i Midtsambandet. 

Tek med denne kommentaren som kom på Facebook:

Petter H. Fosse Stemninga var ikkje særleg høg i HSD, då Vegstyresmakta påla selskapet å selje «Eidfjord» med salong oppe. Vi var mange som helst såg at det vart «Jondal» eller «Ulvik» som vart «ofra» då selskapet hadde fått anledning å kjøpe Askøy-ferja «Bjørgvin» (som seinare overtok navnet «Eidfjord»). Men Stavangerske fekk seg jo ei flott ferje