Jenta blei henta i robåt og likkiste blei sendt frå byen med "Fjordsol"

Utan kai eller veg måtte rutebåten stoppast midt i fjorden. Her er det ferdafolk
som går om bord i "Sand". Foto: Erik Martens.

- Plutseleg stoppa motoren på "Fjordsol" eit stykke inne i Sandsfjorden. Etter ei stund hadde båten stansa heilt opp. Eg kikka over rekka. Ein robåt med ein mann oppi, låg heilt inntil skutesida. Kva var dette?

Eit av fleire sterke inntrykk frå fjordabåten.

"Fjordsol" var heilt spesiell for Lisabet
Risa frå Vigrestad. Foto: Madla historielag.

Barndomsminna frå sommarturane med "Fjordsol" er stadig like flotte og fargerike for Lisabet Risa frå Vigrestad. Kvar sommar i 50- og 60-åra drog ho med familien frå Jæren til Suldal for å feriera hjå bestefaren, Kornelius Risa. Han var lærar i Suldal i alle år.

- Som ungar flest sprang me rundt på båten med store auer. Robåten ved skutesida og "Fjordsol" som låg dønn stilt på fjorden, gjorde auene større enn noko gong. Mannen i båten reiste seg og tok mot ei ung jente som hoppa ned robåten som så blei skubba ut frå sida på "Fjordsol". Motoren starta og fjordabåten var snart oppe i full fart igjen, mens robåten blei rodd raskt mot land, fortel Lisabet Risa som var førstearkivar på Statsarkivet i Stavanger i mange år.

- Eg tenkte mykje på jenta og mannen i robåten. Var det faren som kom ut og henta dottera som hadde arbeid eller gjekk på skule i byen? Ho fekk aldri noko svar på det.  For ein spesiell reisemåte. Tenk dei måtte skifta frå rutebåt til robåt midt på fjorden for å komma heim.

Eksotisk for ei jenta frå Jæren.

Bording eller båtstopp var ikkje uvanleg i Ryfylkefjordane. Dei ansvarleg i styrehuset visste kor dei måtte halda utkikk etter båtar som ville setja folk om bord eller henta nokon som kom reisande.

Sommarturen blei ikkje den same viss det ikkje var "Fjordsol" som gjekk til Sand. Ein gong var "Kronprinsesse Märtha" sett inn som reservebåt for favorittbåten. Då blei Lisabet skuffa.

- "Kronprinsesse Märtha" var stor og høg og bilane blei heiste om bord. Dette var sjølvsagt litt spennande, Men det var ikkje det same som å reisa med den rette båten.

Passasjerane på "Fjordsol" fekk sjå bygdeliv av alle slags slag på fjordaferda. Dette er reisande tidleg på 1950-talet.
Foto: Hermod Høynes Monsen

Ei likkiste sto i eit rom like ved bildekket bak på båten ein sommardag familien Risa gjekk om bord i Stavanger for å reisa på ferie til Suldal. Ein død person låg i kista som skulle innover på same turen.

- Får håpa det var eit gammalt menneske. Ikkje ein ungdom som hadde vore alvorleg sjuk eller hadde vore utsett for ei ulukke. Slik tenkte eg.

"Fjordsol" gjekk inn til ein liten betongkai som Lisabet Risa ikkje kan hugsa at båten var innom verken før eller seinare. Der sto det eit følgje og venta med hest og ei vogn pynta med granbar. Kista blei boren i land og plassert på vogna. Hesten begynte å gå vegen frå kaien med dei pårørande i flokk bak, fortel Lisabet Risa.

Folk hadde bruk for rutebåten både for levande og døde. Båtreisene kunne gjera inntrykk både på liten og stor.

Kommentar på facebook:

Sigmunn Hebnes Utruleg at det alltid gjekk godt med bordinga inni fjordane! Eg hugsar me mange gonger borda i Vindafjorden, då far min som var los i DSD, kom med Sandeidrutå, som ikkje hadde anløp hima! Det var jo ikkje alltid svart hav på fjorden heller!⚓️

LikerVis flere reaksjoner

 · Svar · 

6

 · 5 t

Fjern

Anne Turid Fredheim Eide Eg har vore med pappa å borda dampen i Erfjorden/Bogsfjorden. Var heilt vanligt det i 50 åra.

Åse Bente Høivik Nielsen Eg har mange ganger vore med å borda båten - av og til låg det fleire båtar utføre Marvik i Sandsfjorden - for turistar så var dette ei spesiell oppleving - for oss var det ei kvardagsleg hending.

LikerVis flere reaksjoner

 · Svar · 

3

 · 5 t

Fjern

Astrid Rohde Jeg syntes det var så flaut å borda . Følte alle ombord i Fjordsol kikket på oss når vi klatret ned i robåten til morfar. Var veldig sjenert som barn. Vi borda Fjordsol og når vi skulle hjem til byen. Da besteforeldrene mine ble eldre , reiste vi til Jelsa eller Marvik alt etter hvem som kunne hente oss og føre oss til Kjeldsvik

Inga Marie Hadland Opplevde i 1969 å bli borda av Fjordsol. Me låg med robåten mellom Marvik og Israelsneset, fiska og putla. Eg hadde mest ikkje vore i båt før, styrmannen var oppvaksen i Oslo. Så kom Fjordsol, me prøvde for harde livet å kome oss unna. Bølgjene var oftast fæle til å rulla båten vår. Dei styrte etter, rett på. Så kom dei så nær at dei kunne ropa "om me kunne ta med nokre til Høyvik". Dei som kom nedi båten var meir vane enn oss med slikt skifte. Robåten gynga og skrekken sat lenge i meg. For ei livserfaring!

Kjell Olav Høyvik Signalet for at rutebåten skulle stoppa for bording var å halda ei åre rett opp i lufta

Odd Asheim Har borda mange ganger med Fjordsol. Låg med motorbåt og venta midtfjords opp til et par timar på vinteren, venta da på forloveden som kom lørdagskvelden. Betalte heile 50 kr til Bernard som skysste i 1967