Risørskøyta «Anglis» - fiskeskøyta blei skyssbåt og så tysk lystbåt

«Anglis» som skuleskyss i Lysefjorden i 1966. Foto: Oddvar Lavold. 

Risørskøyta «Anglis» seilte ut Høgsfjorden ein vakker dag for om lag 50 år sidan. Marius Stangeland på Forsand hadde seldt den vakre kvitmalte skøyta til tyske entusiastar som skulle bruka den som lystbåt. Koss det gjekk med «Anglis» i Tyskland veit eg ingenting om.

Grunnen til at eg skriv om den, er at «Anglis» kom seilande då Terje Bråtveit og eg gjekk gjennom gamle svart-kvitt-filmar etter Aftenblad-journalist Oddvar Lavold.

Bildet av «Anglis» blei lagt ut på diverse grupper på Facebook og der fekk me napp. - Dette er «Anglis». Denne skøyta hadde bestefaren min, Marius Stangeland, i over 20 år, meldte Kjell Magnar Stangeland, kjent hurtigbåt-skipper på Lysefjorden gjennom aldri så mange år.

"Anglis" i si fyrste heimehavn, Ramsøya. Bildet tilhøyrer Kay Georg Arntsen.

Kay Georg Arntsen frå Sørlandet gav oss også viktig informasjon: Min far hadde ei skøyte som hette «Anglis». Den var 37 fot og det sto ein 20 hestars Rubb om bord da den var ny i 1930. Ramsøya i Aust-Agder var den fyrste heimehavna.

Marius Stangeland frå Forsand blei ny eigar i 1957. Han hadde planar om å driva med reketråling i fjordane med «Anglis». Eg veit ikkje om skøyta blei brukt til tråling. Men den blei eit kjent farty i fjordane.

Då Oddvar Lavold tok bildet av «Anglis» var lasta skuleungar. Den gjekk som skuleskyss frå Havn, Eiane og Høllesli ytterst i Lysefjorden til skulen på Forsand.

"Anglis"fekk nytt styrehus på 1970-talet. Heilt til høgre eigar Marius Stangeland på tur med 
barnebarna. Frå venstre: Rune, Kirsten og Arild. Kjell Magnar i styrehuset. Bildet tilhøyrer
Kjell Magnar Stangeland.

Ei tid på fyrste halvdel på 1960-talet var «Anglis» eit kjent syn i Jøsenfjorden. Då gjekk Marius Stangeland for Vassdragsvesenet som dreiv med anleggsarbeid i Førrebotn. Mellom anna gjekk dei med arbeidsfolk frå Tøtlandsvik og Vadla til Førre.

Marius Stangeland passa godt på skøyta si. Han likte ikkje last som kunne setja merke av ulike slag på dekk eller skrog. Oljefat, til dømes, ville han ikkje ha om bord. Desse blei frakta med gavlabåten «Hauaen» frå Vadla til Førre.

- Eg tjente som guttunge mine fyrste pengar då eg fekk vera med bestefar på å taua den gamle rutebåten «Høgsfjord 1» til Forsand. Jan Berge og far, Rudolf Stangeland, hadde kjøpt båten. Dei tok ut mykje av utstyret frå den gamle rutebåten og selde den vidare til Oslo. Eg fekk 600 kroner for jobben, fortel Kjell Magnar Stangeland.

I 1972 kom det nytt styrehus på skøyta. Ikkje så lenge etter blei den seldt. Marius Stangeland var blitt pensjonist.

- Dei tyske kjøparane henta skøyta på Forsand. Seljarane, Marius og sonen Rudolf Stangeland, tilbaud seg å visa kjøparane Preikestolen før dei drog sørover. Dei var ein tur inne i fjorden.

- Men far og bestefar var opptekne av fisken i fjorden i all si tid. Fjelltoppane innover hadde dei mindre greie på. Tyskarane blei viste ein fjellknaus, men det var ikkje Preikestolen, fortel tredje generasjon Stangeland, Kjell Magnar.

Fiskeskøyter i Bergevik, Forsand. "Anglis" heilt til høgre. Bildet tilhøyrer Kjell Magnar
Stangeland. 

•