Bestefar kjempe-stolt då Harry kom med studenthua

 

Ein stor dag for bestefar i 
Gåsdalen då Harry kom heim med
studenthua i 1968.

Kan du sjå det for deg? Harry reiste med toget frå Bryne til Stavanger. Vidare med "Hjelmelandsfjord" til Hjelmelandskaien. Derifrå bar det med Laugalandsbussen opp den bratte Fossane-brekka. Bussen slapp av Harry ved den lyseblå postkassen ned på riksvegen. Så begynte han å gå opp mot husa i Gåsdalen. Men han stoppa og rota i bagasjen. Han fant den svarte student-hua og sette den på hovudet og gjekk heim.

- Bestefar var kjempestolt då han såg meg med studenthua. Eg var den fyrste frå den då nedlagte Fjellet skulekrins som hadde tatt artium, fortel Harry Breiland som aldri brukte studenthua etterpå.

Harry på trehjulsykkelen og hunden  som var næraste leikekamerat.

Tenk deg ein guttunge som veks opp saman med besteforeldre, ein onkel og to tanter som kappast om å leggja alt til rette for poden. Han kunne jo ha blitt aldeles bort-skjemde.

- Han var ikkje akkurat lært opp til å ta hensyn til andre enn seg sjølv då eg møtte han, seier kona Johanna frå Vigrestad som vaks opp saman med seks sysken.

- Harry var ikkje vant med å ta hensyn til andre enn seg sjølv då eg møtte han, seier kona
Johanna. 

Harry viste tidleg at han var for seg og ambisiøs. I Gåsdalen gjorde han som oftast som han ville. Det fanst ikkje nabo-grenser der han kom frå.

Han hadde ikkje gått lenge på Solvang skule på Hjelmeland før han oppdaga at det var opptil fleire frodige frukthagar i nabolaget. Sju-åringen fekk lyst på eple og klatra opp i eit tre og forsynte seg. Han blei observert av kona på nabo-eigedommen. Ho kom springande og var ganske opphissa. - Du må ikkje ta eple, ropte ho. Harry blei overraska over den slags. - Er dei ikkje monte, spurte han.

For fyrste gong havna Harry i Aftenbladet. "Folk e løgne" heitte den usedvanleg populære spalten i avisa.

Unotene blei borte og Harry blei ein ivrig elev ved Solvang skule på Hjelmeland. Verken besteforeldra eller dei andre vaksne var opptekne av skulearbeidet hans, men Harry var glad i å lesa. Både bøker og aviser.

Det blei sju år med skule annankvar dag. Ein sommar og haust for presten og konfirmasjon i 1963. Ferdig med framhaldsskulen drog han til Bryne på opptaksprøve på statsrealskulen i 1964. Han kom sjølvsagt inn. Etter fire år tok han real-artium på Bryne i 1968.

Si sjømannskarriere gjorde han unna i skuleferiane: Då var han billettør på Jøsenfjord-ferja mellom Tøtlandsvik og Vindsvik. Der trong dei ein språkmektig ferie-avløysar til å snakka med turistane. Harry beherska norsk, tysk, engelsk, fransk og teiknspråk!

Nå var Harry klar for å dra ut i verda. Planen var å bli ingeniør. Han kom inn på maskinlinja på NTH i Trondheim. Men blei aldri sivilingeniør.

- Eg kunne ikkje reisa til Trondheim. Det var for langt vekke frå Gåsdalen. Nå var det min tur til å ansvaret for familien i Gåsdalen. Bestefar døde i 1969 mens eg var i militæret. Onkel Trygve fekk problem med jærstolproduksjonen. Som døv kunne han ikkje halda telefonkontakt med kundene. I tillegg hadde han problem med "kontorarbeidet". Dermed blei eg buande heime eit år for å hjelpa Trygve, fortel Harry som seinare fungerte som Trygve sin næraste hjelpar både med jærstolproduksjon og arbeidet på småbruket.

I åra etterpå tok Harry ingeniør-utdanning i Stavanger. Han gifta seg med Johanna frå Vigrestad i 1973. Dei busette seg på Ålgård i 1976. Harry var ofte i Gåsdalen, både i helger og feriar, for å hjelpa til.

Det blei laga jærstolar i Gåsdalen til utpå 1990-talet. Dei to tantene, Karen og Bertha, døde begge i 1991. Trygve døde på sjukeheimen på Hjelmeland i 2001.

Dette er tredje bloggen om Harry Breiland og familien hans i Gåsdalen. Eg kjem med ein fjerde og siste blogg om folket i Gåsdalen ganske snart.