Tøffe cowboyar på ku-jakt i ville Vormedalen!

 

Cowboyar i ville Vormedalen i 1956. Frå venstre: Dag fem, Tore åtte,  Magne ni og meg sju.
Fotograf var Anna Johanna Laugaland, til dagleg kalla faste Tulla.

Kan du sjå det for deg? Ni år gamle Magne med cowboy-hatt til skrevs over hesteryggen med meg, berre sju år, bakpå. Eg må ha klamra meg fast til ryggen til søskenbarnet så godt eg kunne. Dette var ein spontan-utrykning etter at kyrne til Magne og dei, hadde trødd ned gjerdet og teke seg inn i kornåkeren til naboen.

Haustferie var eit relativt ukjent begrep på Laugaland på 1950-talet, men reinsdyrjakta var ein slags brukbar erstatning. Då dyrajakta starta slik passeleg utpå hausten, var plutseleg dei aller fleste mannfolk vekke ei vekes tid.

Kåner og ungar fekk eit pusterom. Ein spontan bytur kunne det bli for kvinnfolka og guttungane på gardane tok på seg rollen som gardsbestyrarar med varierande alvor.

Søskenbarn Magne var frå garden, men ikkje odelsgutt. Når faren og eldstebroren var hima, spelte han ein perifer rolle i "gårdsbestyrerelsen". Nå tok han igjen med meg i ein bi-rolle.

Me var jo cowboyar, kan du skjøna der inne i ville Vormedalen. Kunnskapane om cowboy-livet blei henta frå den kulørte vekepressa. Teikneserie-blada "Texas" og "Vill Vest" inneheldt mykje verdifull informasjon. Spesielt for Magne som kunne lesa. Eg måtte på denne tida nøya meg med å studera teikningane.

Hesten på garden hadde det lite spektakulære navnet Gamlå i daglegtalen. Denne hesten hadde mange rolege dagar etter dei hadde fått traktor. Ikkje unaturleg at Magne og meg tok ansvaret for å mosjonera hesten og gi den eit nytt og meiningsfylt liv som cowboy-hest.

Det blei fleire treningsturar i desse haustdagane. Ingen vaksne mannfolk som kunne slå ned på guttungar som dreiv med tull og tøys.

Pluseleg gjekk alarmen. Kånå på nabogarden, Malfrid, hadde sett at kyrne til Magne og dei dreiv og meska seg i kornåkeren til naboen. Ho trong hjelp til å jaga kyrne og retta opp gjerdet.

Denne nabogrensa gjekk langt utpå prærien, på andre sida av elva. Her var det husdyra hadde sett sitt snitt til å krenka nabo-grenssa.

Magne tok ansvaret. Gamlå blei sala opp. Me tok plass på hesteryggen. Så reid ordensmakta ut på eventyr.

Malfrid gjorde store auer då ho såg grensepolitiane som skulle hjelpa henne med å driva dyra over nabo-grensa. At ho sette særleg pris på hjelpa, veit eg ikkje sikkert. Du ser det at hesten trakka jo ned ein heil del av kornavlinga under kujakta. Malfrid måtte vel ta seg av det meste av ku-jaginga aleina. Me hadde jo ein hest å styra.

Men alt gjekk godt. Kyrne blei jaga over grensa igjen. Og gjerdet retta opp. Cowboyane kom uskada frå dramaet. Alle fekk pusta ut. Då mannfolka endeleg kom heim frå dyrajakta, var dette i ferd med å bli eit muntert minne.

Du så kjekt det var før i tida. Og så mykje fint haustvêr!