Ane Laugaland - ho var meir enn ei gammal, godslig tante

 

Ane Laugaland var ei spesiell kvinne i Vormedalen. Blid, 
aktiv og full av omsorg. 25. september er det 150 år sidan
ho blei fødd i Årdal.

Ane var mitt fyrste damebekjentskap utanfor den aller næraste familien. Følelsane var varme og gjensidige. Ho lærte meg å drikka kaffi godt utspedd med melk i god tid før eg lærte å snakka. Seinare fortalte ho meg så inngåande og detaljert om Jesus og Himmelen at eg var sikker på at ho hadde vore på besøk hjå Jesus både nå og då.

Ho var tanten til far min. Derfor kalte me henne moster Ane. Foreldrene mine flytta inn andre etasje i huset hennar då dei gifta seg i 1948. Så eg kom til verda her midt på Laugaland i 1949, og det gjekk nok ikkje mange timane før ho fekk hjå meg. Eg kan ikkje hugsa vårt fyrste møte av naturlege grunnar. Men det blei eit varmt og tett forhold i åra som kom.

Moster Ane sitt hus låg rett ved krossen på Laugaland. Ho budde i fyrste etasje og familien min
heldt til i andre etasje. 

Ein viktig grunn til at me blei så nære, var navnet mitt. Eg blei døypt Jone, oppkalla etter den eldste broren til far min. Men same navnet hadde mannen til moster Ane også.

Hennar store kjærlighet, Jone, hadde vore død i 33 år då eg kom til verda. Det var stort for henne å få ein ny Jone i huset.

Ho hadde jo passert 80 då eg blei kjend med henne, men stadig på farten og engasjert. Når ho hadde vore ute og farta og møtt folk fortalde ho om det då ho kom heim: Dei var kjenneslege og gilde, sa ho då.

Og ho var heilt oppi vêret då ein mann i Årdal, Kolbein Riveland, runda 100 år.  - Tenk an Kolbein Røvjaland er på det andra hundre, sa ho.

Me hadde møje løye saman. Men ingen lever evig. Moster Ane døde i februar 1955. Eg var seks år gammal. Forsto eg heilt koss trist dette var? Eg veit ikkje heilt.

Dødsannonsa i Aftenbladet

Det blei ein god gammaldags bygdabegravelse på bedehuset i Vormedalen med alt som fanst av slekt og venner til stades, tre dagar til ende. Dei tilreisande kom på fredagskvelden og blei trakterte med mat på bedehuset og seinare innlosjerte på soverom, kammers og loft. Det blei mange inntrykk for ein liten guttunge.

Eg har aldri gløymt henne. Og det var fast bestemt at viss me fekk ei jenta i vår familie, skulle ho bli døypt Ane. Men det blei berre guttaslampar hjå oss. 25 september er det 150 år sidan Ane Laugaland blei fødd på garden Svadberg i Årdal.

Ein blid gammal mann med bart tok seg av veden for moster Ane. Han saga og kløyvde veden og lødde den fint opp i vedaskuten. Denne mannen heitte Sven Seltveit og budde i huset rett under Fuglahammaren på Meland. Eg blei godt kjent med han. Men plutseleg ein dag var han død.

Dette gjekk innpå meg. Eg måtte snakka med moster Ane om dette.

- Nå er Sven Seltveit hjå Jesus i himmelen, sa ho.

-Koss kom han der til, spurte eg.

Ho forklarte at det var englane som henta han frå Meland til himmelen. Eg lurte på om det ikkje var kalt å fyka opp igjønå til himmelen. Nei, det gjekk fint, forsikra ho. Han var pakka godt inn i tjukke ullteppe, fortalde ho. Eg trudde jo alt dette, kan du skjøna.

Men tvilen melde seg hjå meg etter at eg hadde vore på søndagsskulen og fått eit bilde av Jesus med meg heim. Dette oppfatta eg som fem-åring som eit fotografi frå himmelen. I dag veit eg at dette var eit maleri som viser Jesus og læresveinane som deler det fyrste nattverdsmåltidet.

Eg fann ikkje Sven Seltveit på bildet frå himmelen. 

Eg gjekk strake vegen frå bedehuset og søndagsskulen og heim. Rett inn til moster Ane og la bildet på bordet og spurde: - Kor e an Sven Seltveit henne? Spørsmålet kom så brått på henne at ho trong ei stund på å svara.

Frå den dagen blei eg ein tvilar.