Jan Eie stoppa på veg til «Sanct Svithun»

«Sanct Svithun» var flaggskipet til Stavangerske. Det var eit sjokk for heile Stavanger då båten forliste 21. oktober 1962.

Ein haustdag i 1962 var den 18-årige Jan Eie på veg til Bergen for å mønstra på Stavangerske sitt hurtigruteskip «Sanct Svithun». I Stavanger skulle han møta ein styrmann som også skulle om bord i hurtigruta. Saman skulle dei ta hydrofoilen til Bergen på føremiddagen.

Men Per Samuelsen på mannskapskontoret til Stavangerske fekk plutseleg eit problem. Dei mangla ein mann om bord i kystbåten «Karmøy». Her måtte mannskapskontoristen handlar raskt. Jan Eie blei stoppa på kaien då han skulle om bord i hydrofoilen.

Jan Eie var berre 17 år då han fekk jobb på «Tau»  som
ferieavløysar. Her er han i messa saman med styrmann
Inge Kleppa. Bilde: Else Vargervik.

- Du kan ikkje reisa til Bergen. Me treng ein dyktig mann på «Karmøy». Eg skal ringja til kapteinen på «Sanct Svithun» og be han om å ordna seg ein ny lettmatros frå Nord-Norge, sa Samuelsen. Det blei ingen Nord-Norge-tur på Jan Eie.

21. oktober 1962 forliste «Sanct Svithun» ved Nordøyan fyr utanfor Rørvik. Det var 89 menneske om bord i hurtigruta som var kommen heilt ut av kurs. 41 omkom og 48 blei redda.

Det finst mange liknande historier om folk som kom for tidleg eller for seint og så vidare, men for dei det gjeld gjer det jo inntrykk når det skjer eit slikt dramatisk forlis. - Eg kunne vore der, tenkte den unge mannen om bord i «Karmøy».

Der om bord var det ein udramatisk haust. Lettmatrosen blei der til jul. Då gjekk han i land. - Vil eg bli sjømann eller skal eg heller prøva meg på landjorda, spurte han sjølv.

I januar 1963 blei Jan Eie industriarbeidar. Han begynte på stålverket på Jørpeland.

Jan Eie sto på utkikk på baugen då «Fjordbris» kolliderte i Lindøysundet.

Men då sommaren kom, var han tilbake på «Tau». Viss du fyrst har lært deg til å seila fram og tilbake over Hidlefjorden mellom Tau og byen, er det ikkje lett å finna andre jobbar der du kan trivast like godt. Men det var mange som var ute etter desse jobbane. Ein ung mann blir lett fortrengt av ein eldre matros med lengre fartstid. Dermed blei det litt av og på for Jan Eie. Når dei hadde nok matrosar på «Tau», måtte ungdommen over på ein av dei andre fjordabåtane.

«Fisterfjord» hadde ikkje radar.

Då «Fjordbris» kolliderte med «Fisterfjord» i tjukk skodde Lindøysundet i 1966, var matros Jan Eie utkikk på «Fjordbris». På den tida gjekk «Fjordbris» i dagrute til Sauda. Starta frå byen om morgonen og returnerte om kvelden. «Fisterfjord» var på veg frå Årdal til byen. Kollisjonen var ei mindre alvorleg hending, men stor nok til at sjøforklaringa blei grundig referert i Aftenbladet 10. mars 1966. Dette var det einaste tilløpet til dramatikk den seinare ferjeekspeditøren opplevde i si sjømannstid.