- E du redde for smøret? Di pysa!

Redd for smøret? Nei, me har nøgda.

Barnebarna gjorde store auer då bestefaren sa han var redd for smøret. Var han blitt galen eller? Det siste sa dei ikkje, men dei tenkte det nok. Ikkje lett for småungar å forstå at bestefar kunne vera redd for smøret sitt. Han på si side ville berre gjera det klart at det var litt lite smør. Difor måtte ungane vera litt forsiktige når dei smurte på skjevene sine slik at det blei nok til alle.

Me sytti-åringar går rundt og vasar i den tru at i motsetning til fortidas gamlingar er me ungdommelege og up to date. Berre tull, spør du meg. Dei unge ser på oss som håplaust gamle slik me gjorde med våre gamlingar i 1950- og 1960-åra.

Sjøl har eg erta det ti år gamle barnebarnet mitt når eg har fylgt henne til tannlegen av og til. - Dei hjå tannlegen trur nok at eg er far din, har eg sagt. På utsøkt, høfleg vis har ho avvist den slags idear som tull. Nora er snill, men av og til ærlegare enn eg set pris på.

Eg har nettopp vore på sjukehus. Der låg eg nyoperert og litt maroder på seks-mannsrom og hadde nok med meg sjøl. Den godt vaksne pasienten på sida av meg var heller ikkje særleg sprek. Kona var på besøk og han hadde nettopp fått mat. Rett etter kom ein ung, omsorgsfull pleiar og spurte: -Smakte skjevene?

- Ja. Han åt dei med hugnad, svara kona.

???????. 

Den unge, omtenksomme pleiaren forsto ingenting. Kva var det kona hadde putta på skjevene?

Pasientkona gjentok svaret, men tok seg i det. Ho skjøna at den unge pleiaren ikkje forsto. ?Han åt skjevene med fornøyelse, svar kona.

Alt i orden. Situasjonen var avklart!

Koss er det med deg? Ligge du og lure på någe? Liggja har også blitt brukt mykje utan at ein har gått til sengs for det,

- Eg ligge på ei byreis, kunne folk seia før i tida utan at nokon undra seg over at ein kunne uttrykkja seg slik. Ein reiste ikkje til byen i hytt og vêr. Ærenda blei samla opp slik at ein fekk mykje igjen for pengane når ein endeleg tok ut til byen.

Verbet å liggja har blitt brukt i slike litt rare sammenhengar etter dagens normal. - Ka e det du ligge og løybe itte, kunne folk spørja. Dette var heller ikkje ein lokal talemåte. På gammaldags bokmål kunne dei skriva: Det var i den tid han lå ved universitetet og studerte.

- Fli meg flådet, sa dei på Jæren. - Fli meg hammaren var det ein vaksen mann som sa til meg ein gong hima i Vormedalen. Dei som ikkje veit kva fli betyr, har vel slutta å lesa for lenge sidan, men det betyr: Gi meg. 

Flådet er jærsk for fleska-fett.

Nå må eg skrua av pc'en og komma meg ut av det mørke arbeidsrommet. Forresten må eg sløkkja lyset også. Ein skal ikkje brenna hål i dagen, veit du!