Millionær? Han ligna på ein kanarifoggel!

 

Avisande dollarturist
med løyen hatt.

Koss såg dei ut, dollarturistane frå cruiseskipet «Caronia»? Stavanger-folk hadde gått rundt i spenning i dagesvis før det aller fyrste cruiseskipet med over 500 amerikanske turistar om bord, kom til byen.

Journalistane i lokalavisene gjekk med liv og lyst laust på oppgava med å dokumentera besøket.

Britiske "Caronia" var bygd i 1947 og tilhøyrde Cunard-rederiet.

Journalisten frå Rogalands Avis tok seg ein tur på byen for å møta turistar på shopping i sentrum og som dei forretningsdrivande håpa skulle strø om seg med pengar.

Ikkje vanskeleg å skilja turistane frå den vanlege mannen i gata på den tida. Journalisten tok kontakt med den fyrste og beste:

"En Stavanger-dame kom oss aldri så lite i forkjøpet ved å bemerke til sin gemal: - Uff, se på han der med det marakkelse på hatten! Har du sitt någe så likt på ein kanarifoggel?

Men det forsto heldigvis bare vi, og ikke millionæren. Derfor gjorde vi bare et av våre høfligste bukk, presenterte oss pent og ba forsiktig om et par opplysninger. Hva han drev med i Amerika, for eksempel?

?No thank you, please leave me alone, you better make your own busness, sa kanarifoggelen.

Vi ble slett ikke fornærmet, men knipset et bilde i det herren snudde seg bort."

Mildred og Walter C. James frå Beverly Hills i California var meir imøtekommande mot RA-journalisten.

Dei sto utanfor ein kolonialforretning og diskuterte kor i all verda ein importerte kaffien frå.

Mannen var i olje-business. Om kona skreiv avisa at ho hadde øyenlokk med ein aldeles nydeleg, kvass lillafarge.

Ekteparet fortalte at dei reiste stort sett heile året. Og dei hadde vore i Norge før. I 1955, med «Stella Polaris».

"Olje-business, betyr det for Deres vedkommende at de "bare" eier grunnen der olje kommer opp?

- Yeah!"

Sentrumsbutikkane i Stavanger fekk ikkje den store omsetninga under cruisebesøket. I Bergen hadde dei oppnådd heilt andre resultat då slike flytande hotell kom på besøk. 300 000 kroner,  omtrent 4 millionar i dagens kroneverdi, la passasjerane frå seg på nokon ettermiddagstimar i Bergen, skreiv Aftenbladet. Ein turist hadde kjøpt 120 lusekofter som kosta 120 kroner pr. stk.

På «Caronia» kunne passasjerane ligga i køya og telefonera jorda rundt.

Det var 700 telefon-apparat og 600 elektriske ur om bord.

Ein luksus utan like i 1959!

Heila Stavanger sto på håvet då cruseskipet «Caronia» kom til byen

 

"Ekspress" blei liten på sida av "Caronia" ute i Åmøyfjorden. Fyrstesida på 
Aftenbladet 18. juli 1959.

Store greier då cruiseskipet «Caronia» kom til Stavanger med meir enn 500 amerikanske dollarturistar og ein besetning på 700 om bord laurdag 18. juli 1959.

"Grønnmalt og smekker i linjene ankret båten opp i Åmøyfjorden ved åttetiden, sto det i Aftenbladet. Med sine 34. 000 tonn var dette det største skipet som hadde besøkt Stavanger til den tid. «Caronia» romma luksus av høgaste internasjonal standard. Og passasjerane, som avisene vekselvis omtalte som dollarturistar eller millionærar, hadde betalt opptil 100 000 kroner for lugarane sine.

Havnavesenet i Stavanger hadde mudra i havna slik at «Caronia» kunne komma til kai, men kapteinen tok ikkje sjansen på dette og ankra opp i Åmøyfjorden. «Caronia» var dobbel så stor som «Bergensfjord», sto det i Aftenbladet. Turistane blei frakta inn til byen i barkassar, som den slags båtar blir kalla, og drog på sightseeing. Det blei ikkje mykje tid til å strø rundt seg med dollars i butikkane i sentrum. Klokka 13 letta luksusskipet anker og seilte vidare.

Billig å vera amerikansk dollarturist i Stavanger, sto det i Aftenbladet 14. juli
1959. Teikning: Henry Imsland.  

Då turistane steig i land på Skagenkaien, blei dei helsa velkommen av bunadskledde jenter som gav dei ei helsing frå ordførar Tjalve Gjøstein. Tjensvoll skolekorps spelte festlege marsjar.

"Millionærene kommer til å spasere ytterst på kaikanten bort til de femten ventende bussene. Naturligvis har en mengde av dem bestilt privatbil med engelsktalende sjåfør. Ingen av dem risikerer å måtte sitte i baksetet eller over hjulene.", skreiv Aftenbladet dagen før «Caronia» kom til byen.

Ei storarta helg, fyrste cruiseskip kom til Stavanger og skapsprengar-kongen Kåre Palmer Holm var på rømmen. Masse kjekt stoff i dei lokale avisene.

Ein del lokale hotell- og reiselivsfolk, pluss ein del journalistar, blei invitert om bord og vist rundt på skipet av The Staff Captain eller purseren, om du vil.

Han kunne opplysa at langt frå alle passasjerane var millionærar. Flesteparten var nesten alminnelege menneske, lærerinner som hadde spart omtrent heile livet for å kunna ta seg ein tur til Europa og nokon andre som hadde vunne Gullfisken. Dei som hadde betalt 2500 dollars for turen og dei som hadde betalt dobbelt så mykje, bada i same basseng, fekk dei besøkande vita.

- Jo, det var veldig kjekt å få se. Men aller morsomst var det kanskje å bli satt i land med en av barkassene fra «Caronia». På kaien sto det hundrevis og glodde og tok oss for amerikanske millionærar, skreiv journalist Kjell Langholm i Rogalands Avis.

Eg skal laga minst ein til blogg om «Caronia»-besøket.

Kan ikkje velja ein pizza-pave!

 

Kardinal Pierbattista Pizzaballa, årgang 1965, er heit 
kandidat til å bli ny pave.

Dette er ikkje løye lenger.

Pizzaballa skal vera ein av dei heitaste kandidatane til å bli ny pave, les eg i Dagbladet i dag. Hans fulle navn er Pierbattista Pizzaballa.

Sjøl om min religiøse aktivitet begrensar seg til å vera eit ganske passivt medlem i statskyrkja, kan eg ikkje la vera å interessera meg for det kommande pavevalet. Dette er spennande avisstoff.

Eg reagerer ikkje så sterkt på navnet. Han er jo italiensk, må vita. Det er alderen som gjer han uaktuell i mine auer. Han er fødd i 1965. Den nyleg avdøde pave Frans var fødd i desember 1936. Han var to månader eldre enn Kong Harald og vaksen. Denne Pizza-mannen er 29 år yngre.

For meg som er fødd i 1949, er folk som er fødde i 1965 for barn å rekna.

I mitt yrkesliv fekk eg med meg eit år som lærar på Vinjar skule i Suldal. Dette var vinteren 1975 – 1976. Niandeklassingane dette året var fødde i 1960. Eg blei klassestyrar for fjerdeklassen. Dei var av same årgang som pavekandidaten: 1965.

Rett nok har det gått ein del år sidan dette skuleåret. Men eg har vondt for å akseptera at desse ungane også må reknast som vaksne i dag. Det er alt ein del år sidan eg fekk kjeft av ein av dei tidlegare elevane mine i baren på Hotel Atlantic. Heilt utan grunn hadde eg kasta han på gangen, meinte han.

Eg kunne ikkje hugsa denne episoden. For meg var dette ein engasjert guttunge som likte å syngja når det baud seg ein sjanse. "Nyss munde det regna så såre, og det dryper av tre og av runn." Dette var favoritt-songen til denne guten, minnest eg.

Du får slike grusomme påminningar om koss gammale du er blitt, av og til.

Det same skuleåret fekk eg av alle ting ein time i veka med maskinskriving valfag. Til den tid hadde min kontakt med skrivemaskinar vore svært begrensa. Eg melde meg på skrivemaskinkurs på Sand og låg dermed ein leksjon før elevane mine i læreboka heile vinteren. Det var mest jenter, årgang 1961, som valde maskinskriving. Dei sat roleg i timane og var greie mot den ferske læraren. Av og til slår eg meg på brystet og fortel at eg har lært ein tidlegare vara-ordførar i Suldal touch-metoden.

Ei flaska øl kurerer skjelvande hender!

 

Gamle gubbar blir utsette for allslagsplager.

Som gammale mann på stadig raskare veg mot dei åtti, kjenner du stadig etter koss kroppen kjennes ut og grunnar på andre helsemessige spørsmål.

Då foreldra mine var i den alderen som eg er nå, blei eg irritert over koss opptekne dei var av sjukdommar. Dei hadde høyrt om folk som hadde kreft og andre med hjertetrøbbel. Enkelte hadde begynt å røra. Det var ikkje greia med dei lenger. Dette blir kalla demens i dag.

Du hadde til og med dei som døyde. Dødsannonsene blei det mest fengslande stoffet i avisa.

Eit unntak var ein gammal kollega av meg på over 90 år. - Eg les ikkje dødsannonsene lenger. Eg kjenner ingen som står der, sa han.

For eit par dagar sidan møtte eg igjen ein gammal kjenning frå studietida i Bergen. I den tida slo han stadig om seg med dette visdomsordet: - Beste du går der, friske og raske, så er du gifte. Studiekameraten var også blitt ein vaksen kar. Stadig eit halvt år eldre enn meg. Glimtet i auene var stadig på plass. Sjølv då det blei sjukdomssnakk.

- Eg er blitt skjelven på hendene, sa han, og det kunne eg sjå. Men får eg ei flaska øl, er skjelvinga borte, sa han og flirte godt.

I fleire dagar har eg gått rundt og vore i godt humør etter dette møtet. Sjølv er eg lite plaga av skjelvande hender.